Kościół św. Mikołaja Biskupa w Skrzydlnej

Zabytkowy kościół z XVI wieku, pierwotnie w całości drewniany, obecnie drewniano-murowany. Pełni rolę kościoła pomocniczego parafii św. Mikołaja Biskupa. Znajduje się na trasie nr VI Małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej. Pierwotnie w miejscowej parafii istniał inny kościół pod tym samym wezwaniem. Niestety nieznane są jego losy.

Wiadomo, iż zachowany do dziś kościół ufundowany został przez właściciela Skrzydlnej Prokopa Pieniążka w XVI wieku. Według miejscowej legendy fundator zginął na budowie, co znacznie wydłużyło prace. Ostatecznie świątynia została konsekrowana w 1585.

Z czasem część konstrukcji uległa znacznemu osłabieniu i konieczna była rozbiórka. Zniszczone fragmenty – prezbiterium i zakrystię – wymurowano. W miarę upływu czasu konieczne było podejmowanie dalszych prac konserwatorskich: w 1787 rozbudowano nawę i wprowadzono sklepienia pozorne, w 1838 dobudowano barokową wieżę, która następnie została w 1959 odnowiona. Po wzniesieniu i poświęceniu nowego kościoła w 1993, stara świątynia stała się kościołem pomocniczym i jest rzadko wykorzystywana.

Jest to kościół jednonawowy, drewniany, konstrukcji zrębowej, do którego dobudowano z kamienia prezbiterium i zakrystię. Od południa posiada niewielką kaplicę.

Nawę przykrywa jednokalenicowy dach z wieżyczką na sygnaturkę. Góruje nad nim drewniana wieża z nadwieszona iglicą i barokowym hełmem.

Wnętrze świątyni zdobi polichromia figuralna i ornamentalna, wykonana w 1958 roku przez Tadeusza Łamkowskiego. Przedstawia ona polskich świętych – Jadwigę Andegaweńską, Stanisława Biskupa, Kazimierza Jagiellończyka, Jacka dominikanina, Maksymiliana Kolbe oraz Stanisława Kostkę.

Ołtarz główny XVII-wieczny ołtarz barokowy – pierwotnie z późnogotyckim obrazem Matka Boża z Dzieciątkiem i św. Biskupami: Mikołajem i Stanisławem, przesłanianym przez obraz Biskup Mikołaj. Oryginalny obraz został skradziony i po odzyskaniu nie wrócił już do świątyni. W zwieńczeniu ołtarza znajduje się również niewielki wizerunek św. Antoniego.

Ołtarze boczne barokowe, pochodzące z końca XVII wieku ołtarz z rzeźbą Matka Boża z Dzieciątkiem, ołtarz z rzeźbą Najświętszego Serca Jezusowego, ołtarz w kaplicy bocznej z kopię obrazu z kaplicy Loretańskiej w bazylice Mariackiej w Krakowie, wykonana przez Marię Ritter. W boku ołtarza głównego znajduje się renesansowy nagrobek fundatora kościoła, Prokopa Pieniążka, wykonany z piaskowca. Zmarły został na nim przedstawiony jako rycerz w zbroi. W kościele znajduje się również barokowa XVIII-wieczna chrzcielnica oraz XVII-wieczna renesansowa ambona. Na belce tęczowej umieszczono XIV-wieczny gotycki drewniany krucyfiks. Obok kościoła znajduje się drewniana dzwonnica.

Kościół stoi w otoczeniu kilku starych drzew, które są obecnie pomnikami przyrody. Otacza go kamienny mur, wzniesiony na przełomie XVIII i XIX wieku z trzema niewielkimi kapliczkami z I połowy XIX wieku. Obok ogrodzenia znajduje się kilka starych nagrobków, które są pozostałością po znajdującym się tu kiedyś cmentarzu parafialnym. Parafia św. Mikołaja Biskupa w Skrzydlnej – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w diecezji tarnowskiej w dekanacie Tymbark.